ნაჯერი ნახშირწყალბადები

ორგანულ ნივთიერებებს,რომელთა მოლეკულები შედგება  ნახშირბადისა და წყალბადის ატომებისაგან, ნახშირწყალბადები ეწოდება.

ნახშირწყალბადებს, რომლებშიც ნახშირბადატომები მხოლოდ მარტივი კოვალენტური ბმებით უკავშირდება ერთმანეთს ნაჯერი ნახშირწყალბადები,ანუ ალკანები ეწოდება.ალკანების ჯგუფის პირველი წარმომადგენელია მეთანი.
IUPAC-Internacional Union of Pure and Applied Chemistry.
იუპაკ-ჩამოყალიბდა 1919 წელს.მისი ამოცანაა საერთაშორისო კვლევების შეთანხმება და სტანდარტიზაცია.განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია საერთაშორისო ნომენკლატურის შექმნა ქიმიური ნაერთებისათვის.
მოუსმინეთ ყურადღებით პედაგოგს,მართალია ინგლისურ ენაზეა,მაგრამ თქვენთვის გაუგებარი არ იქნება .ის ნამდვილად ხელს შეუწყობს თქვენი ცოდნის განმტკიცებას.
ალკანების ჰომოლოგიური რიგი
საერთაშორისო ნომენკლატურის შემოღება სწორედ ამისთვის იყო საჭირო.

თითქმის ყველა სახლში არის აირის ღუმელი. იცით თუ არა რომ ბუნებრივი აირის ძირითადი შემადგენელი ნივთიერებაა მეთანი?

პროპანი  და ბუტანი სახლფურგონებისა და კემპინგის ღუმელებში გამოიყენება, ამისათვის მათ მაღალ წნევაზე ათხევადებენ და ბალონებში ინახავენ.

 იზომერია და ნომენკლატურა.

დავალება:

რატომ არა აქვს პროპანს იზომერები?

რამდენი იზომერი აქვს ბუტანს,პენტანს,ჰექსანს,ჰეპტანს,ოქტანს?

ორგანული ნაერთები

ადამიანი უძველესი დროიდან სხვადასხვა დანიშნულებით იყენებს წყალს,შაქარს,თაფლს,ძმარს, სპიურტს, ცხიმს და ბევრ სხვა ნივთიერებას।მის მიერ შეცნობილი და გამოყენებული ნივთიერებების რიცხვი სწრაფად იზრდებოდა ბუნებაში მათი წარმოქმნისა და თვისებების გათვალისწინებით ნივთიერებები დაყვეს ორ ჯგუფად-არაორგანულ და ორგანულ ნივთიერებებად. შვედი მეცნიერის ი. ბერცელიუსის წინადადებით (1806წ),ორგანული ეწოდა იმ ნივთიერებებს, რომლებიც წარმოიქმნა მცენარის ან ცხოველის ორგანიზმში.
ორგანული ქიმია უპირისპირდება არაორგანულ ქიმიას, რომელიც შეისწავლის მინერალური სამყაროს ნაერთებს.
მეცნიერების განვითარებას თან ერთად ცნობილი გახდა(1828წ),რომ ცოცხალი ორგანიზმი არაა ერთადერთი გარემო ,სადაც შეიძლება ორგანული ნაერთის წარმოქმნა.მაგ.,ფრიდრიხ ველერმა არაორგანული ნივთიერებებიდან რამოდენიმე ორგანული ნაერთი მიიღო, მათ შორის მჟაუნმჟავა, რომელიც გვხვდება მცენარეებში .ამჟამად სინთეზირებული ორგანული ნივთიერებები უფრო მეტია, ვიდრე ბუნებრივი.
ბალერინას ფეხსაცმელი (პუანტები) შეღებილია სინთეზური საღებავი მოვეინით,რომელიც 1856წელს ინგლისელმა ქიმიკოსმა უილიამ პერკინმა მიიღო ნავთობის გადამუშავებით.
ბუნებრივი საღებავი ენდროთი იღებება სააღდგომო კვერცხები.
ადამიანს ყოველდღიურად გარკვეული რაოდენობის ორგანული ნივთიერებები -ვიტამინები და მინერალები სჭირდება, რომლებსაც ის საკვებით:ბოსტნეული და ხილით იღებს ან იგივე შემადგენლობის ხელოვნურად მიღებულ აბებს.
დავალება:გერმანელმა მეცნიერმა ფრიდრიხ ველერმა 1828წელს პირველმა მიიღო არაორგანული ნივთიერებისაგან ორგანული ნაერთი.ველერმა ვერ გაბედა თავისი აღმოჩენის გამოქვეყნება.მოიძიე ინფორმაცია:რომელი არაორგანული ნივთიერებიდან მიიღო ველერმა ორგანული ნივთიერება და რა გახდა აღმოჩენის დროებით დაფარვის მიზეზი?