Saturday, September 26, 2009




ჯანსაღი კვება
ცოცხალ ორგანიზმს ფუნქციონირებისა და არსებობისათვის ენერგია სჭირდება,ამიტომ ჯანმრთელმა ადამიანმა მრავალფეროვანი საკვები უნდა მიიღოს.
სასურველია, ნებისმიერმა ჩვენგანმა იცოდეს, რა ენერგიას ხარჯავს დღე-ღამის განმავლობაში და რა რაოდენობის ენერგია უნდა მიიღოს საკვებიდან,რომ თავი მხნედ და ჯანმრთელად იგრძნოს(ქიმია მე-9,გვ 16.სავ:3.).
ხშირად ჩვენ მაღაზიებში მზა საკვებ პროდუქტს ვყიდულობთ.ბევრი მათგანი ძირითად საკვებთან ერთად სხვადასხვა დანამატს შეიცავს. ეს დანამატებია:
! შემაკავშირებლები, რომლებიც პროდუქტს ფორმას აძლევს;
! კონსერვანტები, რომლებიც პროდუქტს გაფუჭებისგან იცავს;
! მღებავი საშუალებები, რომლებიც საკვებს სასიამოვნო პერს აძლევს, მაგალითად, ხილის წვენები;
! საგემოვნო დანამატები, რომლებიც საკვებს სასურველ გემოს ან სუნს აძლევს, მაგალითად, მარილი,ვანილი, პილპილი და სხვ.
ეს დანამატები ჯანმრთელობისათვის უსაფრთხო უნდა იყოს.
ამიტომ მათ სპეციალური გამოკვლევა უტარდება.
ყველა საკვებ პროდუქტს ეტიკეტზე აქვს წარწერა, რომელზეც მისი შედგენილობა,შენახვის ვადა და საკვების ენერგეტიკული ღირებულებაა მითითებული.
თუ მცენარეული წარმოშობის პროდუქტი უსაფრთხოა ჯანმრთელობისათვის, მას უკეთდება წარწერა:"ეკოლოგიურად სუფთაა".
პროდუქტის ეტიკეტზე მოცემული საკვების ენერგეტიკული ღირებულება გამოსახულია კილოკალორიებით ან კილოჯოულებით.კილოკალორია გამოხატავს იმ ენერგიას,რომელიც ორგანიზმში საკვები პროდუქტის ქიმიური გარდაქმნის დროს გამოიყოფა.
! არ მოიხიბლო საკვები პროდუქტის მხოლოდ ლამაზი შეფუთვით.
! ყურადღებით წაიკიტხე საკვების ეტიკეტზე მისი ვარგისიანობის ვადა. ვადაგასული პროდუქტი საშიშია ჯანმრთელობისათვის.მან შეიძლება მოწამლვა გამოიწვიოს.
! გაითვალისწინე შენი ასაკის მოზარდისათვის აუცილებელი ენერგეტიკული მოთხოვნები და გამოიანგარიშე მიღებული პროდუქტის ენერგეტიკული ღირებულება.
! ნუ მიიღებ გაურკვეველი წარმოშობის საკვებს.
! საკვების მიღების წინ აუცილებლად დაიბანე ხელი.
! ხილი და ბოსტნეული კარგად გარეცხე გამდინარე წყალში.

Friday, September 25, 2009

110 წლის ქალბატონს ჰკითხეს მისი სიცოცხლის ხანგრძლივობის საიდუმლოს შესახებ,პასუხი
ერთმნიშვნელოვანი იყო:მაწონი



1. პროექტის სახელი: “მაწონი”

2. პროექტის მოკლე აღწერა 1-2 წინადადებით: პროექტის მონაწილეები იკვლევენ მაწვნის წარმოშობის ისტორიას,მის სასარგებლო თვისებებს,მისი მომზადების, მირთმევის, გამოყენების თავისებურებებს კულინარიაში,თეორიულად მიღებული ცოდნის გამოიყენებას პრაქტიკაში(ქიმიური რეაქციის მიმდინარეობის კანონზომიერებებს),მოძიებული ინფორმაციის განთავსებას ინტერნეტში.

3. პროექტის სრული აღწერა: მოსწავლეები შეისწავლიან ერთ-ერთ ცნობილ კერძს მაწონს. გამოიკვლევენ მაწონის წარმოშობის ისტორიას და ამ პროდუქტის სარგებლობას . გაიგებენ საქართველოს, რომელ კუთხეებში ამზადებენ მაწონს და რა ტრადიციები ახლავს მის დამზადებას. შეისწავლიან როგორ მიირთმევდნენ მაწონს საქართველოს სხვა და სხვა კუთხეში განსხვავებულ ეპოქებში.გამოიკვლევენ მაწონის კვებით ღირებულებას ,საჭირო ინგრედიენტებს მის დასამზადებლად, რა სახის ქიმიური რეაქცია მიმდინარეობს მაწვნის დამზადების დროს,რა პირობაა აუცილებელი ამ რეაქციის წარმართვისათვის და რა გარეგნული ნიშნით მიმდინარეობს ეს ქიმიური რეაქცია. შეფასდება მომზადების პროცესი. რამდენად იქნება დაცული ჰიგიენა და ტექნოლოგია,რამდენად ორიგინალურად იქნება გადმოცემული თეორიული ცოდნა. განათავსებენ მოძიებულ ინფორმაციას ინტერნეტში.

4. მონაწილეთა ასაკი: 14-15 წელი

5. ვადები/ხანგრძლივობა: 01.09.2009 წელი- 01.10.2009 წელი

6. პროექტის შესაძლო აქტივობები კლასში:
ინფორმაციის შეგროვება,დამუშავება დახარისხება,ანალიზის,კომუნიკაციის,ინდივიდუალური და ჯგუფური მუშაუბის უნდა-ჩვევის განვითარება დისკუსიების გამართვა მოძიებულ მასალებზე,ნამუშევრების განთავსება ბლოგში .

7. მოსალოდნელი შედეგები/პროდუქტები რაც შეიძლება შეიქმნას: მოსწავლეები გამოიყენებენ კვლევის თანამედროვე მეთოდებს; ლიტერატურის მოძიებას და გამოყენებას; ექსპერიმენტის დაგეგმვას და წარმართვას,მონაცემთა შეგროვება-დამუშავებას; კრიტიკულ ანალიზს,დასკვნების გამოტანას. გაიღრმავებენ კომპიუტერთან მუშაობას, შეისწავლიან web2.0 ის სერვისებს. შედგება საინტერესო- შემეცნებითი პრეზენტაციები.
სარეკლამო ბუკლეტის ან ვიდეო რგოლის გადაღება,რომელიც უამრავ ადამიანს გააცნობს მაწვნის სასარგებლო თვისებებს და შეუცყობს ხელს მის პოპულარიზაციას.

8. სარგებელი სხვებისთვის: გააცნობენ თავის თანატოლებს ინტერნეტის საშუალებით თავიანთ პროექტს.

9. სამუშაო ენა: ქართული.

10. საგნებთან/საგნობრივ ჯგუფებთან/ეროვნულ სასწავლო გეგმასთან კავშირი:

ამ პროექტის განხორციელებით მოსწავლეები გაიუმჯობესებენ უნარებს მრავალ საგანში - ისტორიაში (შეისწავლიან საქართველოს კუთხეებს),გეოგრაფიაში (შეისწავლიან სხვა და სხვა კუთხეების გეოგრაფიულ ადგილმდებარეობას). ბიოლოგიაში(ბუნ.8.3) , ქიმიაში (ბუნ.9.10). საინფორმაციო ტექნოლოგიების გამოყენებაში (ინტერნეტში მასალების მოძიებით,დამუშავებით, პრეზენტაციების მომზადებით, ვებ-გალერეაში სურათების ატვირთვით) და სხვ.