Tuesday, January 12, 2010

დავაკვირდეთ სხვადასხვა ნივთიერებების ელექტროგამტარობას

სპეციალური ხელსაწყოს მეშვეობით გამოვიკვლიოთ , რომელი ნივთიერება ატარებს და რომელი არ ატარებს ელექტრულ დენს.თუ ნივთიერება ელექტრულ დენს ატარებს, მოცემულ ხელსაწყოზე მოთავსებული ნათურა აინთება.




მყარი შაქარი , მარილი და ტუტე ნათურას არ ანათებს ე. ი.აღებული ნივთიერებები მყარ მდგომარეობაში დენს არ ატარებენ.საინტერესოა, გაატარებს თუ არა დენს ამ ნივთიერებების წყალხსნარები?
მარილის , ტუტის და მჟავის წყალხსნარმა ნათურა აანთო, ე. ი. ამ ნივთიერებების წყალხსნარები დენს ატარებენ.
ნივთიერების წყალხსნარი, რომელიც ელექტრულ დენს ატარებს -ელექტროლიტი ეწოდება.



სპირტი , შაქარის წყალხსნარი და გამოხდილი წყალი არაელექტროლიტია-ნათურა არ აინთო.
გამოვიკვლიოთ რატომ ატარებს ელექტრულ დენს სუფრის მარილის წყალხსნარი?
სუფრის მარილის წყალში გახსნის მექანიზმი:
!წყლის დიპოლები (პოლარული მოლეკულა დადებითი და უარყოფითი პოლუსით)ორიენტირდება მარილის კრისტალის იონების მიმართ საწინააღმდეგო ნიშნის პოლუსით.
! წყლის დიპოლი დადებითი პოლუსით იზიდავს ქლორის უარყოფით იონებს, უარყოფითი პოლუსით კი ნატრიუმის დადებით იონებს.
! კრისტალში იონებს შორის მიზიდვის ძალები თანდათან სუსტდება და ბმა წყდება.
წყლის დიპოლებით გარშემორტყმული ნატრიუმის დადებითი და ქლორის უარყოფითი იონები წყალში გადადიან და თავისუფალ მოძრაობას იწყებენ.
წყლის დიპოლებით გარშემორტყმულ იონებს-ჰიდრატირებული იონები ეწოდება.



როდესაც
ჩვენს მიერ გაკეთებულ მოწყობილობას ელექტრულ წრედში ჩავრთავთ, დადებითად დამუხტული იონები მოძრაობს უარყოფითი ელექტროდისაკენ, უარყოფითად დამუხტული იონი კი გადაადგილდება დადებითი ელექტროდისაკენ.სწორედ ელექტროდებისაკენ იონთა მიმართული მოძრაობა განაპირობებს ხსნარში ელექტრული დენის გატარებას, რის შედეგადაც ნათურა ინთება.
ე.ი.ნივთიერების ელექტროგამტარობა განპირობებულია მასში იონების არსებობით.
რთულ ნივთიერებებს, რომლებიც წყალში გახსნისას ან გალღობისას იონებად იშლება და ამიტომ ელექტრულ დენს ატარებენ, ელექტროლიტები ეწოდება.
რთულ ნივთიერებებს, რომლებიც წყალში გახსნისას ან გალღობისას იონებად არ იშლება და ამიტომ ელექტრულ დენს არ ატარებენ, არაელექტროლიტები ეწოდება.

წყალში გახსნისას ან გალღობისას ელექტროლიტის იონებად დაშლას ელექტროლიტური დისოციაცია ეწოდება.





ქლორწყალბადის წყალხსნარის ელექტროლიტური დისოციაციის მექანიზმი(გვ।44):




წარმოიქმნება წყალბადის და ქლორის ჰიდრატირებული იონები.







ელექტროლიტებისა და არაელექტროლიტების ცნება (ისევე, როგორც ტერმინი "იონები")შემოიღო ინგლისელმა ფიზიკოსმა მაიკლ ფარადეიმ 19 საუკუნის 30-იან წლებში.

დაათვალიერე შენი თანატოლების მიერ დადებული პოსტები ამ თემაზე:
ანი შიო
გიორგი გვანცა
გუგა ჯგუფი
გიორგი ბექა
ნიკა ჯგუფი oto
ანა ლაშა
ელენე ჯგუფები
მარიამი
" ელექტროლიტები ჩვენს გარშემო და ჩვენ ორგანიზმში"



9 comments:

  1. dzaan saintereso iyo :):))) momewona gansakutrebit video eleqtrolitze

    ReplyDelete
  2. saintereso video iyo nivtierebebis eleqtrogamtarobaze :D :D

    ReplyDelete
  3. :O:O ... )) vaa ))) vicodii raa )) roo arc nacl da arc naoh ar atarebdaa deens )) 8-) maas es chvenc xo gavaketeet klasshi ? )) Xujooom ro moitanaa 8-)

    ReplyDelete
  4. sali jer mari da mere tu moindomebt kide movitan xolme

    ReplyDelete
  5. vdieo eleqtrolitze dlzian dlzian santereso iyo......

    ReplyDelete
  6. eleqtrolitebi daaraeliqtrolitebi dagewiligvaqs ekve ase rom es mxolod maxmare masala iyo dzveli ragacaeeebis gasaxseneblad da sxvata shorsi eleqtrolitebze chveni proetqic dlzian sainteresoa emaize momweret da getyvit sad gvidev chvens mier gaketebuli vdoeo.. tu ratqmaunda ganetresebt..

    ReplyDelete